Tetik Parmak Nedir?
Tetik parmak, bir kişinin bir parmağını büküp düzeltirken takıldığını veya sıkıştığını hissetmesi durumudur. Bazen tek bazen birden fazla parmağı etkileyebilmektedir.
Tendonların hareketi esnasında yaylanmayı engelleyici makara sistemlerindeki kalınlaşmaya bağlı oluşmaktadır. Bu durum, parmakların hareketini kısıtlayarak, ağrıya ve hareket kısıtlılığına neden olmaktadır.
Tetik Parmak Nasıl Gelişir?
Tetik parmak sendromu, genellikle bir dizi faktörün bir araya gelmesiyle gelişebilir. Bir parmağı tekrar tekrar büküp düzeltmek gibi tekrarlayıcı el hareketleri, tetik parmak sendromunun gelişimine katkıda bulunabilir. Özellikle aynı el hareketlerinin uzun süre yapılması durumunda bu risk artar. Bazı romatizmal hastalıklar, özellikle romatoid artrit, diyabet gibi bazı sağlık durumları da tetik parmak sendromu riskini artırabilir.
Tetik Parmak En Sık Kimlerde Görülür?
Tetik parmak sendromu genellikle kadınlarda daha sık görülür. Genellikle 40 yaşın üzerindeki bireylerde daha yaygındır. Elleriyle tekrarlayıcı hareketler yapanlar, özellikle el aletlerini sık sık kullananlar veya klavye başında uzun süre çalışanlar, tetik parmak sendromuna daha yatkındır. Romatoid artrit gibi romatizmal hastalıkları olanlar, tetik parmak sendromu riski altındadır. Bu tür hastalıklar, eklem ve tendon inflamasyonuna neden olabilir, bu da tetik parmak gelişimine katkıda bulunabilir. Diyabet, tetik parmak sendromunun gelişim riskini artırabilir. Diyabet, tendon ve bağ dokusu hasarı riskini artırabilir ve tetik parmak sendromunun ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir.
Tetik Parmak Semptomları Nelerdir?
Tetik parmak sendromunun semptomları genellikle ağrı, şişlik, parmakların kilitlenmesi veya takılması gibi durumları içerir. Özellikle parmağın tabanında veya avuç içinde, genellikle parmağı kullanırken veya sıkıştırmaya çalışırken artar. Parmağı büküp düzeltirken sıkışma veya takılma hissi oluşabilir. Bu, parmağın büküldüğü veya düzleştirildiği noktada tendonun kilitlenmesinden kaynaklanır. Özellikle sabahları veya uzun süre hareketsiz kaldıktan sonra parmaklar kilitlenebilir veya düzleşemez hale gelebilir. Bu durum, parmak hareketlerini sınırlayabilir. Bazı vakalarda, parmakta tendon üzerinde oluşan kalınlaşma hissedilebilir. Bu, parmakta bir kitle hissi yaratabilir.
Tetik Parmak Sendromunda Tanı Nasıl Konulur?
Tetik parmak sendromunun tanısı genellikle fizik muayene ve semptomların değerlendirilmesine dayanır. Hasta bir elini yumruk yapar ve ardından parmaklarını tek tek açmaya çalışırken sıkışma ve takılma gibi belirtiler ortaya çıkar. Görüntüleme testleri, genellikle tanıyı doğrulamak veya diğer olası nedenleri dışlamak için kullanılır. Bunlar arasında röntgen, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) veya ultrason gibi testler yer alabilir.
Tetik Parmak Sendromunun Tedavisi Nedir?
Tetik parmak sendromunun tedavisi, semptomların şiddeti, süresi ve hastanın genel sağlık durumu gibi bir dizi faktöre bağlı olarak değişebilir. Semptomları hafifletmek için, etkilenen parmağın dinlenmesi ve tekrarlayıcı hareketlerin azaltılması önemlidir. El ve parmak esnetme ve güçlendirme egzersizleri faydalı olabilmektedir. Etkilenen bölgeye kortikosteroid enjeksiyonları yapılabilir. Bu enjeksiyonlar, inflamasyonu azaltmaya ve semptomları hafifletmeye yardımcı olmaktadır. Parmakları desteklemek için özel yapılmış splintler veya ateller kullanılabilir. Bu, parmakların doğru pozisyonda tutulmasına ve semptomların azaltılmasına yardımcı olmaktadır. Diğer tedavi seçeneklerinin başarılı olmadığı durumlarda veya semptomlar ciddi ise cerrahi müdahale gerekebilmektedir.
Tetik Parmak Sendromunda Hangi Durumlarda Cerrahi Gerekir?
Semptomlar, günlük yaşamı ciddi şekilde etkiliyorsa, semptomlar tekrarlayıcı ve kronik hale gelmişse veya steroid enjeksiyonları veya diğer konservatif tedavi yöntemleriyle düzelme gözlenmiyorsa cerrahi müdahale düşünülebilir. Yine meslek veya iş gereklilikleri nedeniyle parmak hareketlerinin tamamen geri kazanılması gerekiyorsa veya hızlı bir iyileşme gerekiyorsa cerrahi müdahale düşünülebilir.
Cerrahi seçenek olarak tetik parmak sendromu için tipik olarak kullanılan “A1 pulley gevşetme” prosedürü bulunmaktadır. Bu işlem, sıkışmış olan tendon kılıfının serbest bırakılmasını içerir. Cerrahi müdahaleler genellikle başarılı olsa da, her cerrahi prosedürde olduğu gibi riskler bulunmaktadır. Bu nedenle, cerrahi seçenekler değerlendirilirken riskler ve faydalar dikkate alınmalıdır.
Tetik Parmak Cerrahisi Sonrası İyileşme Dönemi Nasıldır?
Tetik parmak sendromu cerrahisi sonrası iyileşme dönemi, genellikle başarılı bir şekilde gerçekleştirilen bir cerrahi müdahale sonrasında parmak hareketlerini yeniden kazanma sürecini içerir. Cerrahi müdahale sonrasında genellikle aynı gün içerisinde taburculuk yapılabilmektedir. Cerrahi sırasında yapılan kesilerin iyileşmesi birkaç hafta sürebilir.
Sonrasında fizik tedavi, gerekli görülürse parmak hareketlerini yeniden kazanmaya yardımcı olmak için uygulanabilir. Cerrahi sonrası dönemde ağrı, şişlik ve rahatsızlık hissini azaltmak amacıyla ağrı kesici veya anti-inflamatuar ilaçlar kullanılabilirken, ağır işlerden veya aşırı zorlayıcı aktivitelerden kaçınmakta fayda vardır. Cerrahi sonrası iyileşme dönemi kişiden kişiye değişebilir ve bazı durumlarda tam iyileşme süreci birkaç hafta veya aylar sürebilir.
Tetik Parmak Cerrahisi Sonrası İşe Dönüş Süresi Ne Kadardır?
Tetik parmak sendromu cerrahisi sonrası işe dönüş süresi işin türüne ve hastanın iyileşme sürecine bağlı olarak değişebilir. Genellikle hafif işlerde çalışanlar için işe dönüş süresi daha kısa olabilirken, ağır fiziksel işlerde çalışanlar için daha uzun süreler gerekebilir.
Genellikle, hafif işlerde çalışanlar için cerrahi sonrası birkaç gün içinde işe dönüş yapılabilirken, ağır fiziksel işlerde çalışanlar için iyileşme süreci birkaç hafta veya daha uzun sürebilmektedir.
