Omuz Çıkığı Nedir?
Omuz çıkığı, eklemi oluşturan humerus (kol kemiği) ile, skapula (kürek kemiği ) kemiği arasındaki ilişkinin bozulmasıdır. Bu dislokasyon yani tam çıkık veya subluksasyon yani yarı çıkık şeklinde olabilir.Omuz çıkığı genellikle şiddetli bir darbe, düşme veya ani bir hareket sonucunda oluşur. Bu durum, omuz ekleminin normal işlevini kısıtlar ve ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığı gibi semptomlara neden olabilir.
Omuz Çıkığı Nasıl Anlaşılır?
Omuz çıkığı genellikle ani ve şiddetli bir ağrı ile başlar. Sonrasında omuzda hareket kısıtlılığı, şekil bozukluğu, şişlik ve morarma olabilir. Bu durum eklemin anatomisinin bozulması ve çevredeki yumuşak dokuların hasarı nedeniyle meydana gelir.
Sonrasında tanıyı kesinleştirmek için röntgen, gerekli görülürse manyetik rezonans görüntüleme (MRG) veya bilgisayarlı tomografi (BT) gibi görüntüleme testleri yapılabilir. Bu testler, omuz kemiklerinin ve diğer yapıların durumunu ayrıntılı olarak gösterir.
Omuz Çıkığını Yerine Yerleştirme Nasıl Olur?
Omuz çıkığı olan kişi, çıkığın acısını hafifletmek ve omzun kaslarını gevşetmek için rahat bir pozisyonda yatırılır. Bu genellikle sırt üstü veya yan pozisyonlardan biridir. Omuz çıkığı ağrısını hafifletmek ve kas gevşemesini sağlamak için ağrı kesiciler ve kas gevşetici ilaçlar verilebilir. Omuz çıkığı çok ağrılı veya kaslar çok gerginse, yerine yerleştirme işlemi sırasında lokal anestezi veya sedasyon uygulanır. Bu, hastanın daha az acı hissetmesini ve kasların daha fazla gevşemesini sağlar. Sonrasında çeşitli manevralar ile çıkığın yerine yerleştirme işlemi uygulanır ve kontrol grafiler ile kontrol edilir.
Omuz Çıkığı Nasıl Tedavi Edilir?
Omuz çıkığı olan kişinin omzu yerine yerleştirildikten sonra ağrıyı hafifletmek, inflamasyonu azaltmak ve kasları gevşetmek için ağrı kesiciler, antiinflamatuar ilaçlar ve kas gevşetici ilaçlar reçete edilebilir. Eğer cerrahi olarak tedavi edilmeyecekse omuz askısında immobilizasyon sonrası fizik tedavi dönemine geçilir. Fizik tedavi, omuz kaslarını güçlendirmek, esnekliğini artırmak ve omuzun fonksiyonunu geri kazandırmak için faydalı olabilmektedir. Genç hastalarda görülen ilk çıkıklarda, tekrarlayan omuz çıkıkları veya ciddi kemik veya yumuşak doku hasarı durumunda cerrahi müdahale gerekebilir.
Omuz Çıkığı Tekrarlar Mı? Bankart Lezyonu Nedir?
Evet, omuz çıkığı tekrarlayabilir. Genç hastalardaki çıkıklar, özellikle de tedavi ve rehabilitasyon sürecine uyulmadığında omuz sıklıkla tekrarlamaktadır. Omuz çıkığı yaşayan kişilerin, omuzlarını korumak için belirli önlemler alması ve güçlendirme egzersizleri yapması önemlidir.
Bankart lezyonu, omuzun ön kısmında, glenoid adı verilen kemik üzerinde bir yırtık veya hasar meydana gelmesi durumunda oluşur. Bu genellikle omuz çıkığının bir sonucu olarak ortaya çıkar. Omuz çıkığı sırasında, humerus (kol kemiği) glenoid çukurdan çıktığında, glenoid veya eklem kapsülü üzerinde hasar oluşabilir. Bankart lezyonu olan kişilerde, omuzun stabilitesi azalır ve tekrarlayan omuz çıkıkları daha olası hale gelir. Bu nedenle, Bankart lezyonu olan kişiler genellikle cerrahi müdahale ile tedavi edilir. Cerrahi müdahale genellikle hasarı onarmak ve omuzu daha stabil hale getirmek için yapılır. Cerrahi sonrası rehabilitasyon süreci, omuzun güçlendirilmesi ve hareket aralığının artırılması için önemlidir.
Omuz Çıkığı Nasıl Önlenir?
Omuz kaslarını güçlendiren egzersizler, omuzun stabilitesini artırabilir ve çıkıkları önleyebilir. Düzenli olarak omuz kaslarını hedefleyen güçlendirme egzersizleri yapmak önemlidir. Spor ve aktivitelerde dengeli bir şekilde hareket etmek, ani ve aşırı omuz hareketlerinden kaçınmak önemlidir. Günlük aktiviteler sırasında omuzları doğru şekilde kullanmak önemlidir. Ağır yükleri kaldırırken veya taşırken omuzlarınızı korumak için doğru teknikleri kullanmak gerekir. Egzersiz öncesinde ve sonrasında omuzlarınızı ısıtmak ve soğutmak önemlidir. Isınma egzersizleri, kasları hazırlar ve yaralanma riskini azaltırken, soğuma egzersizleri kasları rahatlatır ve iyileşmeyi destekler. Belirli sporlar veya aktiviteler sırasında omuzları korumak için uygun koruyucu ekipmanlar kullanılabilmektedir.
